Chợ Chin Haw Chiang Mai: ‘Tấm thảm’ văn hóa ẩm thực bạn chưa biết!

Chào cả nhà iu dấu của mình! Ai hay theo dõi mình thì biết tỏng tui là đứa “nghiện” Chiang Mai hạng nặng rồi hen. Cứ nhắc đến “Đóa hồng phương Bắc” này là tim lại rộn ràng, chân lại muốn xách ba lô lên và đi liền. Mọi người hay trầm trồ về văn hóa Lanna cổ kính, độc đáo, khác biệt hoàn toàn với miền Trung Thái Lan. Điều đó thì chuẩn không cần chỉnh rồi, nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó thì “phí của giời” lắm nha! Chiang Mai thực sự là một “tấm thảm” dệt nên từ vô vàn những mảnh ghép văn hóa đa sắc tộc, và chính điều đó mới khiến thủ phủ Lanna một thời này trở nên “chất lừ” và quyến rũ đến lạ. Và nếu bạn muốn “mục sở thị” cái sự đa dạng đó một cách chân thực nhất, thì nhất định phải “note” ngay cái tên này vào sổ tay: Chợ Chin Haw – một viên ngọc ẩn mình mà đảm bảo sẽ khiến bạn “wow” không ngớt!

Chợ Chin Haw Chiang Mai: “Tấm thảm” văn hóa ẩm thực bạn chưa biết!

Trước khi “bóc tem” khu chợ này, mình muốn “set kèo” một chút. Nhiều người khi nghe đến Chiang Mai thường chỉ nghĩ đến những đền chùa cổ kính hay những quán cà phê view núi “chill bá cháy”. Nhưng tin mình đi, cái “chất” của Chiang Mai còn nằm ở những khu chợ địa phương, nơi mà bạn có thể chạm vào nhịp sống và văn hóa một cách trần trụi và sống động nhất. Chợ Chin Haw (phiên âm tiếng Thái là ตลาดจีนฮ่อ – Talaat Jiin Ho), hay còn gọi là chợ người Hồi gốc Hoa, chính là một ví dụ điển hình như thế. Đây không phải là một khu chợ du lịch xô bồ đâu nha, nó là một “kho báu” đúng nghĩa, đặc biệt là với những tâm hồn ăn uống như tụi mình!

Lanna và hơn thế nữa: Góc nhìn “khác bọt” về Chiang Mai

Ai đến Chiang Mai cũng được nghe kể về văn hóa Lanna, về sự huy hoàng của một vương quốc xưa. Đúng là kiến trúc Lanna, ẩm thực Lanna, con người Lanna có một sức hút khó cưỡng. Bản thân mình cũng mê mẩn những nét đẹp đó. Nhưng, sau nhiều lần “ăn dầm nằm dề” ở đây, mình nhận ra Chiang Mai còn hơn thế nữa. Nơi đây là điểm giao thoa của nhiều luồng văn hóa, nhiều dân tộc thiểu số cùng chung sống, tạo nên một bức tranh đa sắc mà có lẽ không phải ai cũng có dịp khám phá tường tận.

Và Chợ Chin Haw, theo mình, chính là một cánh cửa thần kỳ mở ra cái thế giới “patchwork quilt” văn hóa đó. Đừng vội nghĩ rằng đến đây chỉ toàn đồ của người Chin Haw (một cộng đồng người Hồi gốc Hoa từ Vân Nam, Trung Quốc, với những chuyến giao thương đã mang theo cả tinh túy ẩm thực từ Ba Tư qua Con Đường Tơ Lụa đến Bắc Thái, mà điển hình là món Khao Soi trứ danh). Không đâu! Nơi đây thực sự là một “liên hoan” của các nhóm dân tộc thiểu số trong vùng, mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.

Chợ Chin Haw (Jin Hor): “Viên ngọc ẩn” chỉ mở vào sáng thứ Sáu – Bí kíp “săn” trải nghiệm độc lạ!

Điều đầu tiên cần “ghim” vào não khi muốn khám phá Chợ Chin Haw là nó chỉ họp vào sáng thứ Sáu hàng tuần, từ tờ mờ sáng đến khoảng trưa thôi. Chính cái sự “hiếm có khó tìm” này càng làm cho khu chợ trở nên đặc biệt. Mình khuyên thật lòng là nên đi sớm, tầm 7-8 giờ sáng là đẹp nhất, lúc đó chợ đông vui tấp nập, đồ ăn thức uống còn nóng hổi, tươi ngon.

Ngay từ cổng chợ, bạn sẽ bị “đánh gục” bởi sự đa dạng. Này nhé, mấy cô chú người Thái Hồi giáo đang thoăn thoắt làm món “cha chak” (ชาชัก – trà kéo). Ui cha, xem họ biểu diễn kéo trà từ trên cao xuống, tạo bọt tung tóe mà điệu nghệ gì đâu. Kế bên là hàng thịt bò satay thơm nức mũi, rồi cả những chiếc bánh samosa vàng ươm, giòn rụm. Mới “khởi động” thôi mà đã thấy “mlem mlem” rồi phải không?

Người Chin Haw và “dấu ấn” Vân Nam giữa lòng Chiang Mai

Nói một chút về người Chin Haw (จีนฮ่อ – Jiin Ho). Họ là người Hồi giáo gốc Hoa, chủ yếu từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, di cư đến Bắc Thái Lan từ nhiều thế kỷ trước. Những đoàn lữ hành, những chuyến buôn bán trên Con Đường Tơ Lụa xưa kia đã đưa họ đến đây, mang theo cả một kho tàng văn hóa và ẩm thực độc đáo. Món Khao Soi (ข้าวซอย) huyền thoại mà ai đến Chiang Mai cũng phải thử, nhiều người cho rằng có nguồn gốc từ cộng đồng này đó. Nó là sự kết hợp tuyệt vời giữa mì trứng sợi vàng óng, nước dùng cà ri cốt dừa béo ngậy, thêm chút thịt gà hoặc bò mềm tan, ăn kèm với dưa cải muối chua, hành tím và chanh. Nghĩ tới thôi đã thèm!

“Food tour” xuyên không gian văn hóa tại Chin Haw: Ăn gì cho “đã cái nư”?

Thôi, không dài dòng nữa, giờ mình “dắt” các bạn đi một vòng “food tour” ở Chợ Chin Haw nha. Chuẩn bị tinh thần “căng da bụng, chùng da mắt” đi nè!

Cà ri, Biryani và những “viên ngọc” ẩm thực Hồi giáo

Đi sâu vào một chút, bạn sẽ thấy một hàng dài người xếp hàng trước mấy nồi cà ri nghi ngút khói. Tò mò ghé vào xem, ôi thôi, đập vào mắt là một khay biryani (ข้าวหมก – khao mok) đẹp như tranh vẽ! Cơm vàng óng, tơi xốp, điểm xuyết những loại gia vị đầy màu sắc, lấp lánh như những viên ngọc dưới ánh nắng ban mai. Mình thề, đây có lẽ là khay biryani “visual” nhất mình từng thấy. Nghe nói đây là một trong những hàng “đinh” của chợ đó.

Kinh nghiệm “xương máu” của mình là thấy hàng nào đông thì cứ mạnh dạn xếp hàng, vì ngon thật sự người ta mới chịu đợi nha! Món biryani ở đây thường có gà (khao mok gai) hoặc bò (khao mok nuea), thịt được nấu mềm rục, thấm đẫm gia vị, ăn kèm với nước chấm chua ngọt đặc trưng và hành phi giòn tan. Một sự kết hợp hoàn hảo!

Từ thịt dê Halal đến đậu phộng “vằn hổ” của người dân tộc

Đi tiếp một đoạn, qua mấy hàng bán đậu hũ chiên, cơm gà quen thuộc, bạn sẽ thấy một gian hàng “chiếm spotlight” cả khu. Đó là quầy thịt dê halal của Hamza Goat Farm. Điểm nhấn là nguyên một cái đầu dê được trưng bày khá là “ấn tượng” ngay cạnh người bán. Ai thích món dê thì đây đúng là “chân ái” rồi. Điều này cũng cho thấy sự đa dạng về tôn giáo và văn hóa ẩm thực tại Chiang Mai, nơi các món ăn Halal được phục vụ rộng rãi.

Nhưng ngay đối diện cái sự “thịt thà” đó, là hình ảnh một cặp vợ chồng người dân tộc thiểu số đang cặm cụi rang những mẻ đậu phộng địa phương. Đặc biệt lắm nha, đậu phộng ở đây có những đường vằn hổ (tiger stripe) độc đáo, ăn bùi bùi, thơm nức. Đây là một đặc sản mà mình nghĩ bạn nên mua về làm quà hoặc nhâm nhi dọc đường.

Chút hương vị Vân Nam: Thịt xông khói, lạp xưởng và bánh ngô “thần thánh”

Chỉ cách đó vài bước chân, hai người đàn ông gốc Hoa đang mời chào món thịt heo xông khói kiểu Vân Nam (Yunnanese ham – แฮมยูนนาน haaem yuun-naan), lạp xưởng truyền thống và cả loại lạp xưởng được tẩm ướp hương vị “mala” (หม่าล่า – ma laa) cay tê đang “làm mưa làm gió” ở Thái Lan. Phải nói là hương vị rất đặc trưng, đậm đà, khác hẳn với lạp xưởng của người Việt mình.

Kế bên đó, một cặp vợ chồng người Vân Nam khác lại đang đổ những chiếc bánh ngô tươi nóng hổi. Ngô vừa mới tách hạt xong, xay ra rồi tráng thành bánh mỏng trên chảo gang. Mình “chộp” ngay một cái khi vừa lấy ra khỏi bếp, trời ơi, nó ngon đúng như vẻ ngoài của nó: ấm áp, ngọt ngào, mềm mại và cực kỳ “comforting”. Một món ăn dân dã nhưng đủ sức “đốn tim” bất cứ ai.

Những khám phá “không tên” và sự bất ngờ thú vị

Càng đi sâu, tụi mình càng thấy “choáng ngợp” trước sự đa dạng. Có những món mà thú thật là mình cũng không biết tên tiếng Thái của nó là gì luôn! Như có lần mình chỉ vào một loại củ trông như rễ cây, hỏi bác bán hàng thì bác cười xòa bảo: “Tao không biết tên tiếng Thái của nó mày ơi!”. Đó, cái sự chân thật và bất ngờ nó nằm ở những khoảnh khắc như vậy đó.

Rồi mình còn bắt gặp một cô đang làm một món bánh tráng trứng kiểu lạ ơi là lạ, chưa từng thấy ở Thái bao giờ. Một lớp bánh tráng mỏng được tráng với trứng đánh và hành lá, sau đó lật lại, phết hai loại nước sốt đặc sệt rồi kẹp thêm mấy miếng bột chiên giòn hình chữ nhật. Nhìn hao hao món gì đó mình từng ăn ở Đài Loan. Chính xác nó là gì, nguồn gốc từ đâu? Thú thật là mình chịu! Nhưng chính cái sự “không biết” đó lại làm cho chuyến khám phá thêm phần thú vị, đúng không nào?

“Đại chiến” Mohinga và Dimsum: Khi ẩm thực Myanmar và Trung Hoa hội tụ

Đi một hồi, tụi mình bắt đầu hướng đến những “ngôi sao” quen thuộc hơn. Một đám đông khách hàng đang vây quanh một quầy hàng đặc biệt, nơi cô bán hàng đang thoăn thoắt múc món bún cá mohinga (โม่ฮิงยา) – được mệnh danh là “quốc hồn quốc túy” của Myanmar. Mùi thơm nồng nàn đặc trưng của nước dùng cá lan tỏa khắp nơi. Tụi mình cố gắng chen vào gọi một tô, nhưng cô bán hàng chỉ tay về phía một cái bàn đã có người ngồi chờ, rồi lại chỉ tiếp vào một hàng dài những người đang đợi để được ngồi vào cái bàn đó. “Thôi, để lát quay lại,” tụi mình tự nhủ, nhưng trong đầu thì nghĩ “lát” ở đây chắc là “năm sau” quá! Điều này cho thấy sức hút mãnh liệt của món ăn này. Nếu bạn có dịp, hãy kiên nhẫn chờ đợi, vì Mohinga thực sự rất đáng thử.

Cuối cùng, sau một hồi luồn lách, qua những đám đông và những gương mặt có vẻ hơi “căng thẳng” vì chờ đợi, tụi mình đến được một khu có mái che, nơi những xửng dimsum (ติ่มซำ – tim sam) thủ công nóng hổi đang được phục vụ cho một đám đông khách hàng đang sốt ruột. Kế bên là gian hàng của người Shan (ไทใหญ่ – Thai Yai), một dân tộc thiểu số có văn hóa ẩm thực vô cùng phong phú. Ở đây, bạn có thể tìm thấy món “khao ganjin” (ข้าวกั๊นจิ๊น) – cơm trộn huyết heo rồi gói trong lá chuối hấp, một món ăn độc đáo và bổ dưỡng. Họ còn có phiên bản “khao soi” của riêng mình, không có nước cốt dừa mà đậm đà hơn, gần giống với món “nam ngiew” (น้ำเงี้ยว – một loại bún riêu cà chua sườn heo của miền Bắc Thái). Đặc biệt, có một món mà mình chưa từng thấy bao giờ: một loại cháo đậu phụ làm từ đậu Hà Lan và một chất làm đặc, để qua đêm trong bịch nilon, khi ăn thì chan thêm nước dùng, rắc tỏi phi thơm lừng và lá kinh giới tươi. Đúng là một trải nghiệm ẩm thực “có một không hai”!

Không chỉ là ẩm thực: Chin Haw và “hơi thở” đa văn hóa đích thực

Tụi mình muốn ăn thêm lắm, nhưng bụng đã no căng không thể chứa thêm gì nữa khi rời khỏi chợ. Tay xách nách mang đủ thứ quà vặt, bụng thì ấm ách vì “tham lam”, tai vẫn còn văng vẳng tiếng nhạc Hoa xập xình. Chợ Chin Haw không chỉ là nơi để ăn. Nó là nơi để cảm nhận, để thấy được sự giao thoa văn hóa một cách sống động nhất.

Trong một thế giới mà dường như mọi thứ đang dần bị đồng nhất hóa, những nơi như Chợ Chin Haw vẫn còn tồn tại như một lời nhắc nhở về vẻ đẹp của sự đa dạng. Nó mang đến hương vị, màu sắc và cả những bất ngờ chân thật cho cuộc sống của chúng ta. Mình thấy may mắn vì đã “khai quật” được nơi này và có thể chia sẻ với các bạn.

Kết luận: Chin Haw ơi, nhất định phải đến một lần cho biết!

Vậy đó, một buổi sáng “oanh tạc” Chợ Chin Haw của mình là như thế. Nó không chỉ là một khu chợ, mà là một hành trình khám phá văn hóa ẩm thực đầy màu sắc và bất ngờ. Nếu bạn có dịp đến Chiang Mai, đừng chỉ loanh quanh ở những điểm du lịch quen thuộc. Hãy dành một buổi sáng thứ Sáu, dậy thật sớm, tìm đến Chợ Chin Haw và tự mình trải nghiệm “tấm thảm” văn hóa độc đáo này. Đó sẽ là một kỷ niệm khó quên, một góc nhìn rất khác về “Đóa hồng phương Bắc” mà không phải ai cũng biết đâu! Tin mình đi, bạn sẽ không thất vọng đâu. Còn bạn, bạn có biết khu chợ địa phương nào “chất lừ” ở Thái Lan nữa không? Chia sẻ với mình ở dưới phần bình luận nha!