Chiang Mai: Khám phá ẩm thực Lanna – 5 món ngon ‘quên sầu’!

Hello cả nhà! Lại là mình đây, đứa blogger “ghiền” Thái Lan hơn cả người yêu cũ của bạn đây! Hôm nay, mình sẽ dắt các bạn “lên mây” với một chuyến food tour online siêu cấp đặc biệt tại Chiang Mai – trái tim của vùng đất Lanna cổ kính. Quên ngay mấy món Pad Thai hay Tom Yum “quốc dân” đi nhé, vì chúng ta sắp sửa “đột nhập” vào thế giới ẩm thực Lanna đích thực, nơi có những hương vị cay nồng, đậm đà, có chút “hoang dã” nhưng đảm bảo ngon “quên lối về”. Nếu bạn là một tín đồ ẩm thực không ngại thử thách vị giác, muốn tìm kiếm những trải nghiệm “độc lạ Bình Dương” nhưng vẫn “ngon bá cháy”, thì 5 “siêu phẩm” dưới đây chính là tấm vé thông hành hoàn hảo để khám phá hương vị phương Bắc Thái Lan đó!

Chiang Mai và “tiếng sét ái tình” với ẩm thực Lanna

Chắc hẳn nhiều bạn khi nghe đến đồ ăn Thái là auto nghĩ ngay đến combo huyền thoại sả-ớt-đậu phộng đúng không? Nhưng mà nè, Thái Lan tuy nhỏ bé nhưng lại sở hữu tới bốn trường phái ẩm thực vùng miền riêng biệt: Bắc, Nam, Trung, và Đông Bắc (Isaan), mỗi nơi một vẻ, một “gu” hương vị đặc trưng không lẫn vào đâu được. Và ẩm thực Lanna của miền Bắc chính là một “nàng thơ” đầy bí ẩn và quyến rũ mà mình cực kỳ mê mẩn.

Vài “gạch đầu dòng” đậm chất Lanna có thể bạn chưa biết

Ẩm thực Lanna, hay còn gọi là ẩm thực Bắc Thái, có những nét chấm phá rất riêng, bạn “note” lại liền nha:

* Ảnh hưởng mạnh mẽ từ các nước láng giềng: Do vị trí địa lý, ẩm thực Lanna có sự giao thoa văn hóa với Miến Điện, Lào và cả Trung Quốc. Đây chính là yếu tố tạo nên sự đa dạng và độc đáo trong từng món ăn.
* Canh và cà ri nước dùng trong, ít cốt dừa: Khác với miền Trung hay Nam Thái, nhiều món súp và cà ri ở đây thường có nước dùng trong veo, thanh đạm, không quá lạm dụng nước cốt dừa béo ngậy. Hồi đó mình cũng bất ngờ lắm, cứ nghĩ đồ Thái là phải béo ngậy cốt dừa, ai dè lên đây mới “ngộ” ra.
* Nguyên liệu “cây nhà lá vườn” từ núi rừng: Khí hậu mát mẻ, có phần se lạnh của miền núi đã ban tặng cho Lanna vô vàn rau rừng, nấm và các loại thảo mộc thơm lừng. Người dân ở đây tận dụng tối đa những nguyên liệu tươi ngon này để chế biến món ăn, tạo nên hương vị rất “mộc” và tự nhiên.
* Vị mặn và đắng nổi bật: Nếu ẩm thực miền Nam nổi tiếng với vị cay “xé lưỡi”, miền Trung lại thiên về ngọt, thì ẩm thực Lanna lại ghi dấu ấn với vị mặn và chút đắng đặc trưng. Độ cay cũng vừa phải hơn, dễ “chiều lòng” nhiều khẩu vị.
* Xôi nếp (Khao Niaow) – “Người tình trăm năm”: Thay vì cơm trắng Jasmine thơm dẻo, người dân Bắc Thái lại “chung thủy” với xôi nếp (Khao Niaow ข้าวเหนียว). Xôi được nấu từ gạo nếp dẻo, đựng trong những chiếc giỏ tre đan xinh xắn. Ban đầu, thú thật là mình cũng không mê món này lắm đâu, thấy nó hơi khô khô, đặc đặc. Nhưng ăn vài lần rồi “nghiện” lúc nào không hay! Giờ mỗi lần vào quán ăn Lanna là y như rằng phải có một giỏ xôi nóng hổi, dẻo thơm để chấm cùng các món mặn. Cái cảm giác xé từng miếng xôi, quyện cùng nước sốt đậm đà nó “đã” gì đâu!

“Điểm danh” 5 “siêu sao” ẩm thực Lanna bạn nhất định phải thử!

Rồi, không dài dòng nữa, chúng ta cùng “mục sở thị” 5 món ăn Lanna mà mình tin rằng sẽ khiến bạn “đổ đứ đừ” ngay từ lần thử đầu tiên!

01. Kanom Jeen Nam Ngiaw (ขนมจีนน้ำเงี๊ยว) – Bún cà ri đỏ “thần sầu”

* Phát âm sao cho “chuẩn Thái”?: Đọc là “khả-nôm-chin-nám-ngíu”. Cứ tự tin mà gọi món nhé!
* “Nhận diện thương hiệu”: Hãy tưởng tượng một “hòn đảo” bún gạo tươi sợi nhỏ, trắng phau, “bơi” giữa một “biển” nước dùng màu đỏ sẫm sóng sánh. Trong phần nước dùng đó sẽ có những miếng thịt heo hoặc bò được hầm mềm rục, cùng với cà chua ninh nhừ. Phía trên thường được trang trí thêm chút bắp cải thái sợi, dưa cải muối, giá đỗ trắng giòn, ngò rí và tỏi phi thơm lừng. Nhìn thôi đã thấy “ứa nước miếng” rồi!

* Hương vị “gây nghiện” cỡ nào?: Món này là một bản giao hưởng của vị khói và chua thanh đặc trưng. Đúng chuẩn style Lanna, Kanom Jeen Nam Ngiaw không dùng nước cốt dừa mà được tạo vị từ thịt heo/bò, cà chua và ớt khô hun khói. Nước dùng có màu đỏ gạch đậm, hơi nồng một chút, có lớp váng dầu óng ả nhưng ngon “điên đảo”. Đúng là nó có cay (và có lẽ là món cay nhất trong danh sách này), nhưng tin mình đi, rất đáng để “can đảm” thử một lần. Cái tô mình ăn có mấy cục đuôi bò hầm mềm tới mức thịt tự tróc ra khỏi xương luôn, “đỉnh của chóp”!
* Thành phần “bí ẩn” nhưng “chất lừ”: Trong món này có một loại thảo mộc nhìn dài dài, khẳng khiu khá lạ mắt, đó chính là nhụy hoa gạo khô (dok ngiew ดอกเงี้ยว) – một nguyên liệu đặc trưng của vùng. Và, hé lộ một bí mật “động trời” nè, mấy cục màu đỏ sẫm trong tô chính là huyết heo/bò (blood cake) đó! Nghe thì có vẻ hơi “rén” nhưng ăn vào thì nó mềm mềm, bùi bùi, nhiều người còn ví von nó giống như “đậu hũ đỏ” vậy đó. Thiệt tình, nếu không nói chắc bạn cũng không nhận ra đâu!
* “Toạ độ vàng” để thưởng thức: Quán Huen Phen (Địa chỉ: 112 Ratmakka Road | (053) 277-103 | Mở cửa hàng ngày từ 8:30 sáng – 4:00 chiều và 5:00 chiều – 10:00 tối) là một địa chỉ “ruột” của mình mỗi khi thèm món này. Quán có không gian cổ kính, đậm chất Lanna, đồ ăn thì ngon miễn bàn.

02. Sai Oua (ไส้อั่ว) – Xúc xích thảo mộc “ngon bá cháy”

* Phát âm sao cho “chuẩn Thái”?: “Sài-ua” nhé, dễ ẹc!
* “Nhận diện thương hiệu”: Những cuộn xúc xích heo dài, tròn vo, được nướng trên than hồng xém cạnh, tỏa hương thơm nức mũi. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp “em nó” ở các khu chợ, gánh hàng rong hay trong menu của các nhà hàng Bắc Thái. Khi cắt xéo, bên trong lộ ra màu vàng nâu hấp dẫn, điểm xuyết màu xanh, vàng nhạt của các loại thảo mộc.
* Hương vị “gây nghiện” cỡ nào?: Ba hương vị chủ đạo làm nên tên tuổi của Sai Oua chính là sả, lá chanh kaffir và riềng. Thêm vào đó là vị khói từ việc nướng than và chút cay a cay từ ớt. Nói công bằng thì, nếu bạn chưa quen với vị của ba nguyên liệu này (mà này, sả không có vị chanh và lá chanh kaffir cũng không có vị chanh như mình hay nghĩ đâu nha!), thì hơi khó hình dung. Nhưng chính vì vậy mà càng phải thử khi có dịp đến Chiang Mai, đúng không nào?
* Ăn sao cho “sành điệu”?: Đây đích thị là món “ăn chơi”. Cứ cầm từng khoanh xúc xích đã cắt sẵn mà thưởng thức thôi, kèm thêm một nắm xôi nếp dẻo, hoặc chấm với Nam Prik Noom (น้ำพริกหนุ่ม) – một loại nước chấm kinh điển của Thái làm từ ớt xanh nướng giã nhuyễn, tỏi, thảo mộc và mắm cá. Người ta thường đưa cho bạn mấy que xiên tre nhỏ để ghim ăn cho tiện. Và “combo hủy diệt” là Sai Oua nhắm với một chai bia Leo hoặc Singh lạnh tê lưỡi, đảm bảo “quên sầu” luôn!
* “Toạ độ vàng” để thưởng thức: Với Sai Oua, mình khuyên chân thành là nên “sà” vào các quầy hàng rong hoặc chợ đêm. Cứ đến mấy khu ẩm thực vỉa hè như dọc đường Suthep gần Đại học Chiang Mai, hoặc ở Chợ đêm Chiang Mai Gate (mở cửa mỗi tối từ khoảng 5 giờ chiều). Các chợ cuối tuần như Saturday Walking Street hay Sunday Night Walking Street cũng là nơi lý tưởng để “săn” món này. Cái cảm giác đứng hít hà mùi thơm, nhìn người ta nướng tại chỗ rồi mua ăn liền nó mới “đã” làm sao!

03. Gaeng Hunglay (แกงฮังเล) – Cà ri thịt heo gừng kiểu Miến Điện “đậm đà khó quên”

* Phát âm sao cho “chuẩn Thái”?: “Keng-hăng-lê”.
* “Nhận diện thương hiệu”: Món ăn kiểu Miến Điện này nổi bật với những miếng thịt ba chỉ heo (hoặc thịt bò ở các khu Hồi giáo) to bự, béo ngậy, được hầm mềm trong nước dùng màu nâu đỏ sóng sánh dầu. Xen lẫn trong đó là những sợi gừng thái chỉ đã mềm và đậu phộng bùi bùi. Thường được ăn kèm với cơm trắng, xôi nếp hoặc bún Kanom Jeen.
* Hương vị “gây nghiện” cỡ nào?: Đây là món cà ri không có nước cốt dừa, đậm đà hương khói, với vị chủ đạo từ gừng, nước tương, tỏi và me. Nó có vị ngọt thanh, chua dịu và một chút cay nhẹ “đánh thức vị giác”. Nếu được hầm đúng cách, từng miếng thịt sẽ tan chảy trong miệng. Với những ai “đạo thịt” thì Gaeng Hunglay chính là “chân ái”, cung cấp một lượng protein “khủng” đó nha!
* Ăn sao cho “sành điệu”?: Múc vài miếng thịt mềm và chút nước dùng ra đĩa của bạn, ăn cùng với một vá cơm Jasmine thơm phức. Món này thường không cần thêm gia vị gì đâu, nhưng nếu thích “mặn mà” hơn, bạn có thể thêm chút tương ớt, nước mắm hoặc đường từ bộ gia vị tiêu chuẩn trên bàn. Cứ dùng muỗng và nĩa mà “chiến” thôi!

* “Toạ độ vàng” để thưởng thức: Quán Huen Muan Jai (Địa chỉ: 4 Ratchaphuek Road | (053) 404-998 | Mở cửa hàng ngày trừ thứ Tư, từ 10:00 sáng – 10:00 tối) là một lựa chọn không tồi. Không gian quán cũng rất Lanna, đồ ăn chất lượng.

04. Khao Soi (ข้าวซอย) – “Nàng thơ” cà ri mì trứng vàng óng của Chiang Mai

* Phát âm sao cho “chuẩn Thái”?: “Kao-xoi” (âm “ao” hơi kéo dài một chút).
* “Nhận diện thương hiệu”: Một tô mì trứng màu vàng óng ả, ngập trong nước dùng cà ri sánh quyện, thơm lừng, có màu từ vàng cam nghệ tây đến vàng hoàng yến. Phía trên là một “búi” mì trứng chiên giòn rụm cực kỳ bắt mắt. Thường thì Khao Soi sẽ được phục vụ cùng một chiếc đùi gà hầm mềm, và một đĩa gia vị nhỏ xinh gồm hành tím thái lát, dưa cải muối, tương ớt sa tế đỏ au và một miếng chanh. Đôi khi người ta còn rưới thêm chút kem dừa trắng ngần lên trên trước khi dọn ra nữa đó.
* Hương vị “gây nghiện” cỡ nào?: Khao Soi có được hương vị “gây thương nhớ” từ hỗn hợp gia vị cà ri gồm ớt khô, ớt tươi, hoa hồi, hạt ngò và nghệ. Nước súp béo ngậy được nấu từ nước hầm gà, làm sánh lại bằng một lượng kha khá nước cốt dừa. Sau đó, nước súp này được chan lên những sợi mì trứng mềm mại, gợn sóng. Mình thì mê tít Khao Soi gà – chính xác là đùi gà hầm nhừ – nhưng cũng từng thử qua các phiên bản thịt gà xé (hơi “meh”, không đậm đà bằng), thịt bò hầm, thịt heo quay, thậm chí cả phiên bản chay nữa. Mỗi loại một vẻ nhưng Khao Soi gà vẫn là “đỉnh nhất” trong lòng mình!
* Ăn sao cho “sành điệu”?: Cầm đũa và muỗng súp kiểu Trung Hoa lên rồi “xử” thôi! Mặc dù nước dùng cà ri có thể đã hơi cay rồi, bạn vẫn có thể “nâng tầm” độ cay theo ý thích bằng chén tương ớt sa tế dầu ăn kèm. Nhưng mà “cảnh báo trước” nha, chỉ cần một chút xíu thôi là đủ “bùng nổ” rồi đó! Và đừng lo, thịt gà sẽ mềm đến mức bạn có thể dễ dàng gỡ nó ra khỏi xương bằng đũa. Đây là lúc bạn tự tay “customize” tô Khao Soi của mình: vắt thêm chanh cho thanh vị, thêm hành tím cho thơm, chút dưa cải muối cho đỡ ngán, và tí ớt cho “đã” cái nư!
* “Toạ độ vàng” để thưởng thức: Khao Soi thì gần như bạn có thể tìm thấy ở khắp mọi nơi tại Chiang Mai, từ nhà hàng sang chảnh đến quán vỉa hè. Mỗi nơi một hương vị, nhưng mình có một list “quán ruột” mà lần nào đến Chiang Mai cũng phải ghé. (Trong bài gốc có nói “here’s a map”, mình sẽ diễn đạt lại là có list riêng). Để tìm được quán “chân ái”, bạn có thể hỏi dân địa phương hoặc tham khảo các group review du lịch Thái Lan, đảm bảo sẽ có nhiều gợi ý hay ho!

05. Nam Prik Ong (น้ำพริกอ่อง) – Sốt cà chua thịt bằm chấm rau “healthy và ngon”

* Phát âm sao cho “chuẩn Thái”?: “Nặm-prík-òng”.
* “Nhận diện thương hiệu”: Thoạt nhìn, phần nước chấm này trông y hệt như sốt Bolognese của Ý vậy – một loại sốt cà chua đặc sệt, có nhiều thịt heo bằm. Nó được đựng trong một chén nhỏ, thường đi kèm với một đĩa lớn gồm các loại rau củ sống hoặc luộc sơ như bắp cải, đậu que, đậu bắp, súp lơ, cà tím. Đôi khi còn có thêm da heo chiên giòn (gọi là Kap Moo แคบหมู), trứng luộc và xúc xích Thái nữa.
* Hương vị “gây nghiện” cỡ nào?: Tụi mình hay đùa là nó có vị y như sốt spaghetti đậm đà, béo ngậy mà không có mấy loại thảo mộc Tây như húng tây hay húng quế. Vị tỏi thơm nồng, độ cay thì tùy người làm, có thể từ dịu nhẹ đến cay nồng. Điều đáng ngạc nhiên là món chấm này lại không có các hương vị Thái hoặc Á Đông “kinh điển” như nước mắm, sả hay nước tương. Chính sự “khác biệt” này lại làm nên nét độc đáo cho Nam Prik Ong.
* Ăn sao cho “sành điệu”?: Đây lại là một món “ăn bằng tay” nữa và cũng rất hợp để làm món khai vị. Rau củ thường đã được cắt sẵn thành miếng vừa ăn, nên cứ việc chấm rồi thưởng thức thôi. Mình cực thích món này mỗi khi muốn ăn gì đó nhẹ nhàng, “healthy” một chút mà vẫn ngon miệng. Cảm giác chấm miếng dưa chuột giòn tan hay miếng bắp cải ngọt lịm vào sốt thịt bằm đậm đà nó “fresh” gì đâu!
* “Toạ độ vàng” để thưởng thức: Món này thì bạn sẽ khó tìm thấy ở các gánh hàng rong lắm, nên cách tốt nhất là vào các nhà hàng Thái ngồi ăn cho “sang-xịn-mịn”. Quán Faces (Terra Cotta Arts Garden) ở Prapokklao Road Soi 2 | (053) 278 187 (mở cửa hàng ngày từ 8:00 sáng – 11:00 tối) là một gợi ý. Không gian ở đây rất nghệ thuật, đồ ăn cũng ổn áp.

Đấy, sơ sơ vậy thôi là bạn đã có trong tay “bí kíp” để tự tin khám phá một vài món ăn mới mẻ khi đặt chân đến Chiang Mai rồi đó. Bay cả một quãng đường dài đến xứ Chùa Vàng mà chỉ toàn ăn McDonald's thì “phí của giời” lắm, đúng không nào?

Chiang Mai ơi, ẩm thực Lanna ơi, “thương nhớ” đong đầy! Lời kết từ một đứa “ghiền” Thái

Vậy là chúng ta đã cùng nhau “dạo” một vòng qua thế giới ẩm thực Lanna đầy màu sắc và hương vị của Chiang Mai rồi. Năm món ăn trên chỉ là một phần rất nhỏ trong kho tàng ẩm thực phong phú của miền Bắc Thái Lan thôi, nhưng mình tin rằng chúng đủ sức làm bạn “say nắng” và muốn quay lại Chiang Mai thêm nhiều lần nữa. Đối với mình, mỗi món ăn không chỉ là hương vị mà còn là câu chuyện văn hóa, là tình cảm của người dân bản địa. Đừng ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn của mình, hãy thử những điều mới mẻ, bởi biết đâu bạn sẽ tìm thấy “chân ái” ẩm thực của đời mình ở một góc nhỏ nào đó của Chiang Mai thì sao?

Còn bạn thì sao? Bạn đã từng thử món ăn Lanna nào trong danh sách này chưa, hay có “món tủ” nào khác muốn chia sẻ với mình và mọi người không? Comment bên dưới cho mình biết với nha! Chúc cả nhà có những chuyến đi và trải nghiệm ẩm thực thật “đã” tại Thái Lan!