Songkran về rồi cả nhà ơi! Không khí Thái Lan những ngày này phải nói là “nóng” hơn bao giờ hết, không chỉ vì thời tiết tháng Tư oi ả mà còn vì Lễ hội té nước Tết Songkran (đọc là Sổng-kờ-ran) tưng bừng náo nhiệt đang diễn ra khắp nơi. Mà đã “quẩy” Songkran thì không thể thiếu khoản nạp năng lượng “căng đét” để còn sức “chiến đấu” với súng nước và xô chậu đúng không nào? Yên tâm, là một đứa “nghiện” Thái Lan và đặc biệt mê ẩm thực xứ Chùa Vàng, mình đã “nằm vùng” và tổng hợp ngay list món ngon “đỉnh của chóp” phải thử trong mùa lễ hội này rồi đây. Chuẩn bị giấy bút “note” lại liền kẻo lỡ nha!
Key Takeaways
- Songkran không chỉ là lễ hội té nước mà còn là dịp để thưởng thức ẩm thực đường phố và truyền thống Thái Lan.
- Moo Tod (thịt heo chiên) là món ăn nhanh gọn, giàu năng lượng, lý tưởng để nạp lại sức sau khi tham gia các hoạt động té nước.
- Cà ri gà vàng dịu nhẹ là một lựa chọn cà ri không cay, thơm ngon, phù hợp cho những ngày nắng nóng của Songkran.
- Khao Kluk Pla Too (cơm cá thu) là món ăn đơn giản, thanh đạm nhưng vẫn đầy đủ dinh dưỡng, thích hợp để cân bằng khẩu vị.
- Khi du lịch ẩm thực Songkran, nên ưu tiên đồ ăn đường phố sạch sẽ, uống đủ nước, ăn uống điều độ và học một vài câu tiếng Thái cơ bản.
Songkran đâu chỉ có té nước: “Đại chiến” ẩm thực mới là chân ái!
Nhiều bạn cứ nghĩ Songkran là chỉ có té nước cho “đã cái nư” thôi đúng không? Ừ thì đúng là vui thiệt đó, cảm giác gột rửa hết mọi xui xẻo của năm cũ, đón chào năm mới tinh khôi nó “phê” lắm. Nhưng với một đứa đam mê ăn uống như mình, Songkran còn là một “đại tiệc” ẩm thực đường phố lẫn truyền thống siêu hấp dẫn. Vào dịp Tết cổ truyền Songkran (thường diễn ra từ 13-15 tháng Tư), người Thái dù đi đâu xa cũng cố gắng về sum họp gia đình, cùng nhau nấu nướng, dâng lễ lên chùa và tất nhiên là… ăn!
Mình nhớ như in cái lần đầu “lơ ngơ” đi Songkran ở Bangkok, sau một buổi sáng “ướt như chuột lột” vì tham gia “thủy chiến” ở Silom, cái bụng nó réo liên hồi. May sao tấp vô một xe đẩy ven đường, gọi đại một món mà sau này thành “tình yêu bất diệt” luôn.
Đồ ăn Thái mùa Songkran nó có một cái gì đó rất đặc biệt, vừa dân dã, dễ ăn, lại vừa đủ “đô” để bạn nạp lại năng lượng tức thì. Quan trọng hơn, nó phản ánh rõ nét văn hóa ẩm thực phong phú, nơi mỗi món ăn đều chứa đựng câu chuyện và tình cảm của người Thái.
“Chiến binh” năng lượng cho mùa Songkran: Thịt Heo Chiên Giòn Tan (Moo Tod “Thần Thánh”)
Nếu phải chọn một món “cứu đói” nhanh gọn lẹ mà vẫn “ngon bá cháy” trong mùa Songkran, thì Moo Tod (หมูทอด – đọc là Mủ Thọt, nghĩa là thịt heo chiên) chắc chắn nằm top đầu trong list của mình. Món này thì có nhiều biến thể lắm, từ thịt heo chiên muối (Moo Tod Kua Kleua), thịt heo chiên tỏi (Moo Tod Kratiem), cho đến thịt heo chiên nước mắm (Moo Tod Nam Pla) mà mình cực kỳ mê. Cái phiên bản được nhắc tới trong “bí kíp” của đầu bếp Luke Farrell mà mình “moi” được, nó lai lai giữa các kiểu, nhưng điểm nhấn chính là nước mắm ngon và một chút bột chiên giòn (tempura) để tạo nên lớp vỏ ngoài giòn rụm mà bên trong thịt vẫn mềm ẩm.
Tại sao Moo Tod lại “gây nghiện” đến vậy?
Đơn giản thôi, vì nó quá ngon! Thịt ba chỉ hoặc thịt vai heo được thái miếng vừa ăn, dày khoảng 1cm – nhớ là cắt đều tay để thịt chín đều nha cả nhà. Sau đó, ướp với nước mắm (hoặc muối), một chút bột nêm, dầu ăn và bột chiên giòn. Bí quyết ở đây, như người Thái hay nói, là phải “nวด” (nuột – tức là xoa bóp) cho thịt thật thấm gia vị. Để thịt nghỉ khoảng 1 tiếng hoặc qua đêm trong tủ lạnh thì càng “phê”. Lúc chiên, chỉ cần một chút dầu ăn, đảo nhanh tay khoảng 5 phút là thịt vàng ươm, thơm nức mũi.
Mình thường ăn Moo Tod với xôi nóng (Khao Niao – ข้าวเหนียว) vào buổi sáng cho chắc bụng, hoặc lai rai với bia lạnh Chang/Leo và chấm cùng Nam Jim Jaew (น้ำจิ้มแจ่ว – một loại sốt chấm cay cay chua ngọt kiểu Isaan) vào buổi tối. Ôi thôi, nghĩ tới là thèm!
Trong những ngày “quẩy” Songkran mệt nhoài, một đĩa Moo Tod nóng hổi đúng là “cứu tinh”, nạp năng lượng tức thì để bạn có sức “chiến đấu” tiếp. Nó đích thị là một phiên bản “เบคอนไทย” (bacon Thái) vừa ngon vừa dễ làm, ai ăn cũng ghiền!
Cà Ri Gà Vàng Dịu Êm: “Cứu tinh” ngày nắng nóng, ai ăn cũng mê!
Nói đến ẩm thực Thái Lan mà bỏ qua cà ri thì quả là một thiếu sót lớn. Nhưng giữa trưa Songkran nóng nực, ăn cà ri cay xè liệu có “toang”? Đừng lo, mình có ngay một gợi ý “cực phẩm” đây: Cà ri gà vàng dịu nhẹ. Món này, theo như chia sẻ của đầu bếp Luke Farrell, dù có màu vàng óng ả nhưng nhiều người dân Bangkok lại hay nhầm nó với cà ri xanh. Điểm đặc biệt là nó cực kỳ dịu và thơm, không hề cay nồng gắt cổ, rất hợp với những bạn không ăn được cay hoặc muốn một món cà ri “thanh cảnh” hơn.
Điều gì làm nên sự khác biệt của món cà ri “lạ lùng” này?
Công thức này khá thú vị vì sử dụng cả một chút bột cà ri đỏ và bột cà ri xanh, kết hợp với đường thốt nốt và nước cốt dừa béo ngậy. Đầu tiên, người ta sẽ lấy phần kem dừa đặc ở phía trên lon nước cốt dừa, phi thơm với dầu ăn cho đến khi dầu tách ra. Sau đó mới cho hai loại bột cà ri vào xào nhẹ cho dậy mùi, rồi thêm đường thốt nốt. Khi hỗn hợp sệt lại, cho cánh gà (hoặc phần thịt gà bạn thích) và nước mắm vào đảo đều.
Tiếp theo, thêm nước xâm xấp mặt gà, một chút tiêu trắng xay, rồi để lửa vừa cho gà chín từ từ trong khoảng 20 phút. Sau đó, cho thêm bí ngòi vàng (hoặc bí đỏ) cắt khúc vào nấu cùng chừng 10 phút nữa là tất cả đều chín mềm. Cuối cùng, thêm phần nước cốt dừa còn lại vào nồi, nêm nếm lại cho vừa khẩu vị. Nước sốt cà ri lúc này sẽ có độ sánh như kem loãng, thơm lừng mùi gia vị đặc trưng của Thái.
Món này thường được ăn cùng với bún gạo sợi tròn (Khanom Jin – ขนมจีน). Tưởng tượng xem, gắp một miếng cánh gà mềm rục, chấm vào nước cà ri béo ngậy, rồi húp một miếng bún chan đầy sốt… Ôi, “Aroi mak mak!” (อร่อยมากๆ – ngon lắm lắm!). Thêm vài lá húng quế Thái (Horapha – โหระพา) và vài lát ớt hiểm (tùy chọn) lên trên nữa thì “chuẩn bài”. Giữa cái nóng của Songkran, một tô cà ri gà vàng thơm lừng, vị dịu dàng thế này đúng là “mát lòng mát dạ”.
“Cơm Mèo” Khao Kluk Pla Too: Giản dị mà “chất phát ngất”
Trong vô vàn những món ăn cầu kỳ, thịnh soạn của ngày Tết, đôi khi chúng ta lại tìm thấy sự hấp dẫn ở những điều giản đơn nhất. Và Khao Kluk Pla Too (ข้าวคลุกปลาทู – đọc là Kháo KhLúc PLa Thu), hay còn được gọi với cái tên trìu mến là “cơm mèo” (Khao Meow – ข้าวแมว), chính là một minh chứng điển hình. Món này tuy dân dã, có phần “tiết kiệm” đúng với tinh thần khởi đầu năm mới Phật lịch, nhưng người Thái tài tình lắm, họ biến sự đơn giản ấy thành một món ngon khó cưỡng.
Sức hấp dẫn từ sự “nghèo mà sang”
Nguyên liệu chính chỉ gồm cá thu (Pla Too – ปลาทู, loại cá thu nhỏ phổ biến ở Thái) đã được làm sạch, ướp chút muối rồi đem nướng hoặc hấp chín. Thịt cá sau đó được gỡ ra, xé nhỏ. Cơm thì dùng cơm gạo Jasmine Thái (Khao Hom Mali – ข้าวหอมมะลิ) nấu chín. Điểm đặc biệt là người ta thường trộn cá với cơm khi cơm còn ấm, để hơi nóng của cơm làm dậy lên mùi thơm của cá. Nếu dùng cơm nguội từ bữa trước cũng được, nhưng mình thấy cơm mới nấu, cá mới gỡ ra trộn chung là “số dzách”.
Phần “linh hồn” của món này chính là bát nước mắm pha gồm ớt hiểm thái lát, tỏi thái lát và nước mắm ngon.
Khi ăn, bạn sẽ chia cơm trộn cá ra bát, sau đó bày thêm vài lát hành tím, một góc chanh và ít rau mùi lên trên. Thực khách sẽ tự tay vắt chanh, rưới nước mắm ớt tỏi lên rồi trộn đều tất cả lại. Vị ngọt của thịt cá, vị dẻo thơm của cơm, vị cay nồng của ớt, vị chua thanh của chanh và hương thơm của các loại rau gia vị hòa quyện vào nhau một cách hoàn hảo. Nó thơm, thanh đạm mà vẫn đủ đầy dinh dưỡng, rất thích hợp để “đổi gió” sau những bữa tiệc Songkran có phần ê hề dầu mỡ.
Mình cực kỳ thích cái cảm giác ngồi gỡ cá, trộn cơm, rồi tự tay “gia giảm” thêm chút cay, chút chua cho vừa miệng. Nó không chỉ là ăn, mà còn là một trải nghiệm thú vị. Lần nào đến Thái, mình cũng phải tìm ăn cho bằng được món “cơm mèo” này, như một cách để cảm nhận sâu hơn sự tinh tế trong ẩm thực bình dị của người Thái.
“Tất tần tật” bí kíp bỏ túi khi “oanh tạc” ẩm thực Songkran
Để chuyến “food tour” mùa Songkran của các bạn thêm phần trọn vẹn, mình có vài lời khuyên “xương máu” đây:
* Đừng ngại thử đồ ăn đường phố: Thái Lan là thiên đường street food, và Songkran là dịp tuyệt vời để khám phá. Tuy nhiên, nhớ ưu tiên những hàng quán trông sạch sẽ, đông khách địa phương nhé.
* Uống đủ nước: Thời tiết tháng Tư ở Thái rất nóng, lại thêm “quẩy” té nước nữa nên cơ thể dễ mất nước lắm. Ngoài nước lọc, hãy thử nước dừa tươi (Nam Maprao – น้ำมะพร้าว) – vừa giải nhiệt, vừa bổ sung điện giải, lại còn ngon nữa!
* Ăn uống điều độ: Đồ ăn Thái ngon thật đấy, nhưng đừng vì ham vui mà ăn quá nhiều đồ cay nóng hoặc dầu mỡ liên tục nha. Xen kẽ những món thanh đạm như Khao Kluk Pla Too hay các loại gỏi (Yum – ยำ) sẽ giúp cân bằng vị giác và tốt cho tiêu hóa hơn.
* Học vài câu tiếng Thái cơ bản: “Sawasdee krab/ka” (Xin chào), “Khop khun krab/ka” (Cảm ơn), “Aroi!” (Ngon!), “Mai phet” (Không cay), “Phet nit noi” (Cay ít thôi)… sẽ giúp bạn giao tiếp dễ dàng và được lòng người bán hàng hơn đó.
* Mang theo thuốc tiêu hóa: Đề phòng trường hợp “bụng dạ yếu” khi thử nhiều món lạ, một ít thuốc men cơ bản luôn là cần thiết.
Lời Kết Từ “Thánh Sành Ăn” Thái Lan (Là Mình Đây!): Songkran Này Ăn Sạch Thái Lan!
Vậy là mình đã “bật mí” hết những món ngon “ruột” cùng vài bí kíp nho nhỏ để các bạn có một mùa Songkran thật “no nê” và đáng nhớ rồi đó. Ẩm thực Thái Lan trong dịp Tết Songkran không chỉ đơn thuần là đồ ăn thức uống, mà nó còn là văn hóa, là tình cảm gia đình, là không khí lễ hội rộn ràng. Từ miếng thịt heo chiên giòn tan, đĩa cà ri vàng óng thơm phức, cho đến bát cơm cá thu dân dã mà đậm đà, mỗi món ăn đều kể một câu chuyện riêng, góp phần làm nên một Songkran trọn vẹn.
Hy vọng với những chia sẻ này, các bạn sẽ có thêm nhiều lựa chọn hấp dẫn cho chuyến “oanh tạc” ẩm thực Thái Lan sắp tới. Đừng quên, “quẩy” hết mình nhưng cũng phải giữ gìn sức khỏe để còn khám phá nhiều điều thú vị khác ở xứ Chùa Vàng nhé! Bạn có món Thái nào “tủ” cho mùa Songkran không? Comment chia sẻ ngay với mình và cả nhà ở dưới nha! Chúc các bạn một mùa Songkran 2024 thật vui, thật ướt át và ăn thật ngon miệng! Sawasdee Pee Mai!