Tom Yum chay phiên bản mì: Khám phá hương vị Thái tại nhà!

Sawadee kaaa cả nhà yêu dấu! Lại là mình đây, cô nàng blogger mê Thái hơn cả người yêu (đùa tí thôi chứ người yêu vẫn hơn nha, hehe). Dạo này Sài Gòn mưa nắng thất thường, tự dưng cái bụng nó lại réo rắt thèm một tô gì đó nóng hổi, chua cay đậm đà chuẩn vị Thái. Nghĩ tới nghĩ lui, lướt newfeed một hồi thì “ting ting”, công thức Tom Yum chay phiên bản mì từ chị Meera Sodha hiện ra như một vị cứu tinh. Trời ơi, đọc qua thôi mà nước miếng đã ứa ra rồi, phải xắn tay áo vào bếp “triển” ngay và luôn để chia sẻ với hội mê Thái nhà mình mới được!

# Tom Yum chay phiên bản mì: Khám phá hương vị Thái tại nhà!

Các bạn biết không, dù đã “ăn dầm nằm dề” ở Thái Lan không biết bao nhiêu lần, thử qua không biết bao nhiêu phiên bản Tom Yum từ vỉa hè đến nhà hàng sang chảnh, nhưng cái cảm giác tự tay nấu một nồi Tom Yum nóng hổi, thơm lừng cả gian bếp nó vẫn “phê” một cách khó tả. Và đặc biệt hơn nữa, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau “biến tấu” một chút với phiên bản chay, sử dụng bí đỏ hồ lô (butternut squash) làm “vedette”, đảm bảo vẫn giữ trọn vẹn tinh thần “Tom Yum chua cay, đậm đà, bùng nổ vị giác” mà còn cực kỳ healthy và thanh đạm nữa đó. Tin mình đi, món này mà đãi cả nhà hay hội bạn thân cuối tuần thì chỉ có “hết nước chấm”!

Tom Yum – “Linh hồn” ẩm thực Thái và câu chuyện đằng sau tô súp quốc dân

Trước khi lao vào bếp, mình muốn “tám” nhẹ một chút về Tom Yum. Đối với dân Thái, Tom Yum không chỉ là một món ăn, nó là niềm tự hào, là di sản ẩm thực. Đi đâu ở Thái bạn cũng có thể tìm thấy Tom Yum, từ những gánh hàng rong nghi ngút khói trên đường phố Bangkok đến những nhà hàng sang trọng nhìn ra sông Chao Phraya.

“Tom Yum” – Nghe tên đã thấy thèm!

Cái tên “Tom Yum” (ต้มยำ) trong tiếng Thái có nghĩa là gì, cả nhà biết không? “Tom” (ต้ม) có nghĩa là “luộc” hoặc “hầm”, còn “Yum” (ยำ) là tên gọi chung của các món gỏi Thái có vị chua cay. Ghép lại, Tom Yum chính là một loại súp chua cay. Nghe đơn giản vậy thôi chứ hương vị của nó thì phức tạp và quyến rũ vô cùng, là sự hòa quyện tuyệt vời của vị chua từ chanh, vị cay nồng của ớt, vị mặn mà của nước mắm và vị ngọt thanh tự nhiên từ các loại thảo mộc.

Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của Tom Yum, nhưng người ta tin rằng món súp này bắt nguồn từ miền Trung Thái Lan, nơi có dòng sông Chao Phraya trù phú với nguồn tôm cá dồi dào. Ban đầu, Tom Yum chủ yếu được nấu với tôm (Tom Yum Goong – ต้มยำกุ้ง) hoặc cá (Tom Yum Pla – ต้มยำปลา). Mình nhớ lần đầu tiên ăn tô Tom Yum Goong “real” ở một khu chợ đêm tại Chiang Mai, cái vị cay xé lưỡi mà vẫn muốn húp mãi không ngừng nó ám ảnh tới tận bây giờ. Đúng là “ăn một lần, nhớ một đời”!

Tại sao Tom Yum lại “gây nghiện” toàn cầu?

Bí mật nằm ở sự kết hợp tài tình của các loại gia vị và thảo mộc tươi. Nào là sả (ตะไคร้ – ta-khrai) thơm lừng, lá chanh Thái (ใบมะกรูด – bai ma-kroot) với hương thơm đặc trưng không lẫn vào đâu được, rồi riềng (ข่า – kha) nồng ấm. À, công thức của chị Meera Sodha có vẻ như “quên” mất củ riềng rồi cả nhà ơi! Đây là một thiếu sót khá lớn đó, vì riềng chính là một trong những “trụ cột” tạo nên hương vị Tom Yum chuẩn Thái. Nếu các bạn muốn món súp của mình “Thái” hơn nữa, mình highly recommend thêm vài lát riềng tươi đập dập vào nấu cùng nhé. Đảm bảo hương vị sẽ “lên một tầm cao mới” luôn!

Rồi còn ớt hiểm xanh (พริกขี้หนูสวน – prik kee noo suan) cay “xé gió”, nước cốt dừa béo ngậy (trong một số biến thể như Tom Yum Nam Khon – ต้มยำน้ำข้น). Chính sự cân bằng hoàn hảo giữa các vị chua, cay, mặn, ngọt, béo này đã khiến Tom Yum chinh phục được khẩu vị của thực khách trên toàn thế giới.

Tom Yum Chay với Bí Đỏ Hồ Lô – Sự sáng tạo “healthy” và “trendy”

Giờ thì quay lại với “nhân vật chính” của chúng ta ngày hôm nay: Tom Yum chay với bí đỏ hồ lô và mì. Mình biết nhiều bạn sẽ nghĩ: “Tom Yum mà chay thì còn gì là Tom Yum?”. Khoan vội kết luận nha! Xu hướng ăn chay và thuần chay (vegan) đang ngày càng phổ biến, ngay cả ở Thái Lan – một đất nước nổi tiếng với các món ăn từ thịt và hải sản. Mình đã từng “lê la” ở Bangkok và Chiang Mai, khám phá ra không ít quán chay Thái “ngon nhức nách”, nấu những món truyền thống theo phong cách vegan mà vẫn giữ được cái “chất” riêng.

Bí đỏ hồ lô – “Ngôi sao mới” của làng Tom Yum chay?

Việc sử dụng bí đỏ hồ lô (butternut squash) trong công thức này mình thấy khá thú vị. Thường thì Tom Yum chay sẽ dùng nấm các loại để tạo vị ngọt và độ “thịt”. Nhưng bí đỏ hồ lô, với vị ngọt tự nhiên, kết cấu mềm mịn sau khi nấu, không chỉ giúp nước dùng có màu vàng cam đẹp mắt mà còn tạo độ sánh nhẹ, béo bùi rất riêng. Mình nghĩ đây là một sự thay thế thông minh, vừa tốt cho sức khỏe lại vừa mang đến một trải nghiệm mới lạ. Chị Meera Sodha quả là có lý khi “say the words ‘noodle soup' out loud, as if my mouth is pursing in anticipation of the noodles.” Mình cũng y chang vậy đó, nhất là khi biết nồi súp của mình vừa ngon vừa “healthy”.

“Bí kíp” nguyên liệu cho nồi Tom Yum chay “thần sầu”

Ngoài bí đỏ, công thức này còn có những “anh tài” khác góp phần làm nên chuyện:

* Lá chanh Thái (Makrut lime leaves): “Must-have” nha cả nhà! Ở Việt Nam mình hay gọi là lá chanh số 8 hoặc lá chúc. Mùi thơm của nó đặc trưng lắm, không có là coi như Tom Yum mất đi 50% “ADN Thái” rồi đó. Các bạn có thể tìm mua ở các siêu thị lớn hoặc chợ bán đồ Thái. Mình hay mua loại đông lạnh ở các cửa hàng chuyên đồ Đông Nam Á, dùng dần cũng tiện lắm.
* Sả (Lemongrass): Chọn những cây sả tươi, mập mạp. Nhớ đập dập phần gốc trước khi cắt khúc để tinh dầu sả tiết ra nhiều hơn, thơm hơn.
* Ớt xanh (Green finger chillies): Ai ăn cay được thì “triển” tới bến, ai không thì “xin nhẹ tay”. Mình là team “ăn cay vừa vừa” nên thường chỉ cho 1-2 trái thôi là đủ “hít hà” rồi.
* Tương cà chua khô (Sun-dried tomato paste): Đây là một “nhân tố bí ẩn” khá Tây trong công thức này. Ban đầu mình cũng hơi “ớ người” nhưng sau khi thử thì thấy nó giúp tạo thêm vị umami (vị ngọt thịt) và màu sắc đậm đà hơn cho nước dùng chay. Một sự kết hợp khá hay ho!

* Nước cốt dừa (Coconut milk): Chọn loại nước cốt dừa béo ngậy, đóng lon sẵn cho tiện. Đây là “chìa khóa” cho vị béo thơm, sánh mịn của món Tom Yum này đó.
* Nước mắm chay (Vegan fish sauce): “Cứu tinh” cho các món chay muốn có vị mặn đậm đà kiểu Á Đông. Giờ trên thị trường có nhiều loại nước mắm chay ngon lắm. Công thức gợi ý hiệu Thai Taste, mình thấy cũng ổn. Hoặc các bạn có thể tự pha từ nước tương, đường thốt nốt, một chút dứa (thơm) và rong biển để tạo vị umami tự nhiên.
* Xi-rô cây thùa (Agave syrup): Dùng để tạo vị ngọt thanh thay cho đường. Nếu không có, các bạn có thể thay bằng đường thốt nốt hoặc một chút mật ong (nếu không phải vegan tuyệt đối).

“Xắn tay áo” vào bếp cùng Blogger mê Thái: Nấu Tom Yum Chay “đỉnh của chóp”!

Nào, giờ thì cùng mình “lăn” vào bếp thôi! Mình sẽ chia sẻ lại các bước theo công thức, kèm theo vài “mẹo nhỏ” từ kinh nghiệm “bếp núc” của một đứa trót mê đồ Thái nha.

Bước 1: “Hô biến” bí đỏ thành “vàng lỏng”

Đầu tiên, bí đỏ sau khi gọt vỏ, bỏ hạt, cắt miếng vừa ăn thì mình cho vào khay nướng, rưới chút dầu ăn rồi “massage” đều. Cho vào lò nướng ở 240°C (220°C nếu là lò có quạt) khoảng 25 phút cho bí chín mềm và hơi xém cạnh. Cái công đoạn nướng này quan trọng lắm nha, nó giúp vị ngọt của bí được “caramel hóa”, thơm hơn hẳn luộc hay hấp đó.

Sau khi bí chín, mình để riêng ra khoảng 20 miếng để lát nữa “topping” lên trên cho đẹp. Phần còn lại thì cho vào máy xay sinh tố cùng với khoảng 800ml nước, xay cho thật nhuyễn mịn. Tadaaa, chúng ta đã có một “biệt đội” bí đỏ lỏng sánh mịn, vàng ươm rồi!

Bước 2: “Đánh thức” hương vị Thái với hỗn hợp gia vị cốt lõi

Không cần rửa máy xay đâu, mình cho thẳng tỏi, lá chanh Thái (nhớ bỏ gân lá và cắt nhỏ), sả (chỉ lấy phần gốc non, thái lát), hành tây, ớt xanh, tương cà chua khô và chút muối vào. Thêm khoảng 150ml nước cốt dừa rồi xay nhuyễn thành một hỗn hợp sệt sệt, thơm nức mũi. Trời ơi, chỉ riêng cái mùi của hỗn hợp này thôi là đã thấy cả một “bầu trời Thái Lan” ùa về rồi đó!

Phi thơm hỗn hợp này trên chảo nóng khoảng 10 phút, đảo đều tay. Công đoạn này giúp các loại gia vị dậy mùi tối đa, quyện vào nhau.

Bước 3: Hòa quyện và nêm nếm “chuẩn gu”

Khi hỗn hợp gia vị đã thơm lừng, mình trút phần bí đỏ xay nhuyễn, phần nước cốt dừa còn lại và xi-rô cây thùa vào nồi. Đun sôi nhẹ rồi bắt đầu “cân chỉnh” hương vị với nước mắm chay. Công thức dùng 2.5 muỗng canh, nhưng mình khuyên các bạn nên nêm từ từ, vừa nêm vừa nếm cho đến khi đạt được độ mặn, ngọt, cay, chua vừa ý. Nấu ăn mà, “khẩu vị của bạn là chân ái”! Nếu thích chua hơn, bạn có thể thêm chút nước cốt chanh tươi ở cuối.

Bước 4: Hoàn thiện “siêu phẩm” Tom Yum chay

Mì ramen thì mình luộc theo hướng dẫn trên bao bì, xả qua nước lạnh cho sợi mì dai ngon. Giờ thì “set up” thôi: cho mì vào tô, chan nước súp Tom Yum bí đỏ nóng hổi, xếp mấy miếng bí đỏ nướng dành riêng lúc nãy lên trên. Rắc thêm một ít lá húng quế Thái (Thai basil) cho thơm, vắt thêm miếng chanh tươi nữa là “chuẩn bài”!

Cái cảm giác hít hà mùi thơm phức của sả, lá chanh, ớt quyện với vị béo ngậy của nước cốt dừa, vị ngọt thanh của bí đỏ, rồi “xì xụp” sợi mì dai dai thấm đẫm nước súp… Ôi chao, nó “đã cái nư” gì đâu! Mình nói thiệt, Meera Sodha có lý khi “adore slurping the noodles out of the bowl”. Ở Thái, việc húp mì sùm sụp đôi khi còn được xem là một cách thể hiện sự ngon miệng đó nha!

“Thái” hơn nữa với vài mẹo nhỏ “ruột gan”

Để món Tom Yum chay của bạn thêm phần “bùng nổ” và đậm chất Thái, mình có vài “chiêu” này muốn mách nhỏ:

* Thêm nấm: Nếu thích, bạn có thể thêm các loại nấm như nấm rơm, nấm bào ngư, nấm kim châm vào nấu cùng. Nấm sẽ giúp nước dùng ngọt hơn và có thêm “texture” để nhai.
* Thêm riềng (Galangal – ข่า): Như mình đã nói ở trên, đừng quên “anh bạn” riềng nhé! Vài lát riềng tươi đập dập sẽ làm món súp của bạn “chuẩn vị” hơn rất nhiều.
* Đậu hũ chiên giòn: Một vài miếng đậu hũ chiên vàng giòn rụm thả vào tô Tom Yum cũng “bắt vị” lắm đó.
* Rau thơm “đúng điệu”: Ngoài húng quế Thái, bạn có thể thêm ngò gai (ผักชีฝรั่ง – phak chee farang) để tăng thêm hương vị.
* Dầu ớt Tom Yum (Nam Prik Pao – น้ำพริกเผา): Nếu muốn có vị cay nồng và màu sắc hấp dẫn hơn nữa, bạn có thể tìm mua hoặc tự làm dầu ớt Tom Yum. Tuy nhiên, nhớ kiểm tra thành phần nếu bạn ăn chay hoàn toàn nhé, vì một số loại Nam Prik Pao truyền thống có thể chứa tôm khô.

Mình nhớ có lần đi chợ Or Tor Kor ở Bangkok – một trong những khu chợ thực phẩm tươi sống “xịn sò” nhất thế giới theo CNN – mình đã lùng mua được những loại thảo mộc tươi rói để về tự nấu Tom Yum. Cái cảm giác tự tay chọn từng nhánh sả, từng quả ớt, từng bó lá chanh nó “chill” gì đâu. Ở Thái, người ta bán sẵn những bó gia vị Tom Yum gồm sả, riềng, lá chanh, ớt rất tiện lợi. Giá thì “hạt dẻ” vô cùng, chỉ khoảng 10-20 Baht (7.000 – 14.000 VNĐ) là có một bó đủ nấu nồi súp to oạch rồi.

Kết luận: Tom Yum chay tại gia – Dễ hơn bạn nghĩ, ngon hơn bạn tưởng!

Vậy là chúng ta đã cùng nhau “giải mã” công thức Tom Yum chay phiên bản mì bí đỏ hồ lô siêu hấp dẫn này rồi đó! Mình hy vọng với những chia sẻ và “bí kíp” nho nhỏ từ một đứa “nghiện” đồ Thái như mình, các bạn sẽ có thêm cảm hứng để vào bếp và tự tay tạo nên những tô Tom Yum “made by me” ngon đúng điệu. Đừng ngại thử nghiệm và điều chỉnh gia vị cho hợp khẩu vị của mình và gia đình nhé.

Nấu ăn không chỉ là để no bụng, mà còn là một hành trình khám phá hương vị, văn hóa và cả chính bản thân mình nữa. Món Tom Yum chay này chính là một minh chứng rằng ẩm thực chay hoàn toàn có thể phong phú, hấp dẫn và “bùng nổ” không kém gì món mặn. Xách tạp dề lên và “quẩy” thôi nào cả nhà ơi! Nếu thành công, nhớ khoe “thành quả” với mình ở dưới phần bình luận nha. Chúc cả nhà có những bữa ăn thật ngon và ấm cúng bên người thương! Hẹn gặp lại trong những bài “review” và “bật mí” ẩm thực Thái “chất lừ” tiếp theo của mình!